Op 5 maart bezocht Wopke Hoekstra, Eurocommissaris voor Klimaat, Net Zero en Schone Groei, de Tweede Kamer. Hij sprak onder meer over de Clean Industrial Deal die de Europese Commissie op 26 februari 2025 publiceerde. Hoekstra noemde het pakket een potentiële ‘gamechanger’ voor de EU op het gebied van klimaatbeleid, schone industrie en strategische autonomie. Wat opvalt is de beperkte aandacht voor Carbon Capture and Storage (CCS) in het pakket.

Eerder wel duidelijkheid over belang CCS
Tijdens zijn bezoek ging Hoekstra het gesprek aan met diverse Tweede Kamerleden over het werkprogramma van de Europese Commissie. In antwoord op vragen van Kamerlid Wytske Postma (NSC) benadrukte hij het belang van CCS als instrument voor industriële decarbonisatie. Het is opvallend, en wellicht verontrustend, dat dit onmisbare gereedschap om de industrie te verduurzamen en te versterken beperkte aandacht krijgt in de Clean Industrial Deal.

Eerder was het voor de Europese Commissie nog zonneklaar dat CCS een belangrijke rol gaat spelen in de verduurzaming van de industrie. Zie bijvoorbeeld de Industrial Carbon Management Strategy (2024), vaak de ‘CCS-strategie’ genoemd, en de Net-Zero Industry Act (2023). Deze rol rechtvaardigt ook een actieve rol voor de EU om de ontwikkeling van CO₂-transport en -opslag te stimuleren.

Eind 2024 is een nieuwe Commissie aangetreden, maar ook deze heeft het belang van CCS voor het behalen van de klimaatdoelstellingen en het behouden van de industrie onderschreven. Hoekstra zelf sprak hierover in zijn speech bij een evenement van de Havenbedrijven van Antwerpen en Rotterdam op 14 januari 2025. Bovendien was het samenbrengen van de klimaatdoelstellingen en het behouden van de industrie in één overkoepelende strategie nu juist het doel van de Clean Industrial Deal.

Sector moet rol CCS verder versterken
De Clean Industrial Deal benoemt weliswaar de uitvoering van de Industrial Carbon Management Strategy, maar doet dit slechts in de context van ‘carbon removals’. Het verduurzamen van de industrie, vooralsnog de bulk van de CCS-volumes, valt niet binnen die categorie. CCS is immers een methode om te voorkomen dat CO₂ in de atmosfeer terechtkomt, niet een manier om het uit de atmosfeer te verwijderen. Ook de meer algemene link met de doelstellingen van de Industrial Carbon Management Strategy en de Net Zero Industry Act krijgt weinig aandacht in de Clean Industrial Deal.

Inmiddels weten we dat de Clean Industrial Deal vanuit een techniekneutraal perspectief is geschreven, wat de beperkte aandacht voor CCS deels kan verklaren.

Nederland is een van de koplopers binnen de EU op het gebied van CCS. In de contacten met de Europese Commissie, het Europees Parlement, overige stakeholders, maar ook met het ministerie van Klimaat en Groene Groei en de Tweede Kamer, is het dan ook aan de Nederlandse CCS-sector om de positie van CCS in het EU-beleid en de Clean Industrial Deal te versterken.